Op een roerig congres op 19 april in Utrecht bleek dat voormalige ABP-bestuurders en een grote verzameling hoogleraren nog steeds grote moeite hebben met de nieuwe pensioenwet, De doelstellingen van de Wet Toekomst Pensioenen (WTP) zijn vaag en fluïde’ volgens Jean Frijns als hoogleraar en voormalig ABP-bestuurder. Jaap Maassen is ook een voormalig ABP-directielid net als Jelle Mensonides. In het Utrechtse Paushuize van de Universiteit Utrecht zijn veel van de aanwezigen hoogleraar zoals Casper van Ewijk, Bas Werker en Coen Teulings. In totaal zijn ten minste twaalf hoogleraren aanwezig, sommigen als spreker.

De organisatie van deze wetenschappelijke bijeenkomst is in handen van de hoogleraren Jean Frijns, Joop Hartog en Bernard van Praag. ‘We wilden een open en kritische dialoog organiseren met voor- en tegenstanders. Tot nu toe was die dialoog veel te technisch. Het moet gaan over de noodzaak een nieuw stelsel in te voeren. Die discussie mis ik’, zegt organisator Hartog.

Het aantal echte voorstanders van Wet Toekomst Pensioenen in de zaal is echter gering. ‘We hebben toezichthouders, pensioenbestuurders en sociale partners uitgenodigd, maar de meesten wilden helaas niet komen’, zegt Hartog. Ook de meeste politici lieten het afweten. De senatoren Martin van Rooijen (50Plus) en Ferd Crone (PvdA) zijn wel aanwezig naast een aantal criticasters zoals Sylvester Eijffinger, Martin ten Cate, Eduard Bomhoff. Ook Cees Grimbergen komt langs.

Sprong in de afgrond

De titel van het congres was Van pensioenwet 2006 naar WTP: een sprong in het duister? Voor de meeste sprekers kon dat wel zonder vraagteken. Maassen, die bij ABP de pensioenadministratie aanstuurde, waarschuwde voor een sprong in de afgrond. ‘Pensioenuitvoerders zijn it-bedrijven. Een big bang zoals nu bij invaren is bedacht, heeft een giga-afbreukrisico weet ik uit ervaring. Ondertussen kijken verzekeraars handenwrijvend toe. Het is een tweetrapsraket. Verzekeraars laten pensioenfondsen de shit opruimen en daarna happen ze toe. ’De oplossing volgens Maassen is een geleidelijke overgang. Daarbij stappen alleen nieuwe deelnemers in de nieuwe regeling.’ En velen zijn dat met hem eens.

Ook voormalig collega Frijns, die leiding gaf aan de beleggingspoot van ABP, ziet de overgang naar het nieuwe stelsel met lede ogen aan. ‘Ik hoor telkens dat het nieuwe stelsel evenwichtiger is en meer kans biedt op een koopkrachtig pensioen. Dat zijn mantra’s, verkoopargumenten die niet worden uitgewerkt. Die doelstellingen zijn vaag en fluïde. Het maakt nogal uit waarmee je het vergelijkt. Dat staat nergens.’ Ook voorziet hij een chaos en procedures in de overstap.

Valse belofte

Hoogleraar Casper van Ewijk heeft ook moeite met de nadruk op koopkracht. ‘Dat is een argument van de afgelopen jaren, maar zegt niets over de structuur van het nieuwe stelsel. Dat geldt ook voor het vrijvallen van de (onnodige) buffers waardoor fondsen tijdelijk meer kunnen uitkeren. Dat is een wortel die ons wordt voorgehouden, maar het is niet structureel’, aldus Van Ewijk, die ook directeur van Netspar was.

Veel sprekers stellen dat er te weinig rekening wordt gehouden met bepaalde groepen. ‘Post-actieven worden buitengesloten’, zegt Frijns. ‘In de wet is niets te vinden over toekomstige generaties’, aldus Van Ewijk. ‘Ik heb met ze te doen. Zij moeten pensioen opbouwen in een periode waarin de groei zeer waarschijnlijk lager is.’

Senator Ferd Crone is lid van de PvdA en die is in principe voor de invoering van de WTP. Naar verwachting stemt de Eerste Kamer eind mei over deze wet. Crone houdt nog wel een kleine slag om de arm. ‘Ik heb nog vijf belangrijke punten waaraan moet worden voldaan, wil ik voor stemmen.’

Ons standpunt

Als Stichting Pensioenbehoud doen wij veel moeite om senatoren te overtuigen om tegen het wetsvoorstel te stemmen. Afwachten of het succes heeft. Als besloten wordt dat de stemming door de Eerste Kamer pas nà de verkiezing van de senatoren begin juni zal plaatsvinden, hebben we een grotere kans op afwijzing van het wetsvoorstel vanwege de voorspelde 17 zetels voor de BBB en die partij is tegen de WTP. Ook is alleen een wijziging van het voorstel mogelijk in de vorm dat de bestaande rechten worden gerespecteerd en die niet behoeven te worden ingevaren. Als wij ook nog gelijk krijgen van de Hoge Raad dat de huidige Pensioenwet in strijd is met de EU-pensioenwetgeving van IORP, dan is alsnog inhaalindexatie mogelijk. Laten hopen dat we in onze procedure gelijk krijgen.

Nieuwsbrief van de Stichting Pensioenhoud 24 april 2023