Minister van Sociale Zaken Wouter Koolmees van D66 heeft haast met de pensioenhervorming. De coalitiepartijen hebben in het regeerakkoord afgesproken dat er in het eerste kwartaal van 2018 een SER-advies moet liggen van de sociale partners over een nieuw pensioenstelsel.

Maar twee maanden na de presentatie van het regeerakkoord zeggen de vakbonden dat de deadline van het kabinet waarschijnlijk niet wordt gehaald. Volgens de FNV is zelfs het voorjaar 2018 'onrealistisch ambitieus', aldus bestuurder Tuur Elzinga in de Volkskrant van 6 december. Want de FNV acht een akkoord over een nieuw pensioenstelsel niet haalbaar zolang de AOW-leeftijd onverminderd blijft stijgen, aldus deze oud-senator en nu bestuurslid pensioenen van de FNV.

Persoonlijke pensioenpotjes
Het kabinet wil graag naar een nieuw pensioencontract, dat ‘persoonlijke pensioenpotjes’ mogelijk maakt waarin mensen individueel sparen met een beschikbare premieregeling voor een aanvullend pensioen bovenop de AOW. Dat zou beter passen bij de flexibelere arbeidsmarkt, is het argument van het kabinet. Volgens de Hoge Raad in 2012 spaart elke pensioendeelnemer met een uitkeringsovereenkomst al voor zijn eigen toegezegde pensioen zoals vermeld op zijn Uniform Pensioen Overzicht. De bonden zijn bovendien bang dat door de nieuwe beschikbare premieregeling pech- en gelukgeneraties ontstaan. Want dan gaan de pensioenen veel meer meebewegen met de jaarlijkse ontwikkelingen op de beurs en in de economie dan in het huidige collectieve stelsel met toezeggingen van de vaste uitkering. Doorrekeningen door de pensioenfondsen wijzen daar ook op. DNB heeft berekend dat de pensioenen dan gemiddeld 12% lager zullen uitvallen.

Uitruil met AOW-leeftijd
Een uitruil met de AOW-leeftijd lijkt voor de hand te liggen. Met name de FNV wil graag het tempo verlagen waarin de AOW-leeftijd omhooggaat. In Nederland stijgt de AOW-leeftijd stapsgewijs van 65 jaar tot 67 jaar en drie maanden in 2022, om daarna verder te stijgen met de levensverwachting. FNV-bestuurder Elzinga zei daarover eerder in het FD dat het verlagen van de snelle toename van de AOW-leeftijd voor hem zwaarder weegt dan de hervorming van het pensioenstelsel. Langer doorwerken 'kost werknemers hun gezondheid, maar kost ook veel geld in de sectoren waar mensen voortijdig uitvallen', aldus de FNV-bestuurder.

Moet het huidige stelsel wel worden omgezet naar pensioenpotjes?
'Het huidige pensioenstelsel is niet transparant. Het is niet duidelijk welke premie wordt betaald en welk pensioen je daarvoor krijgt', stelt hoogleraar Fiscaal Pensioenrecht Herman Kappelle en werkzaam bij verzekeraar Aegon tijdens een radio uitzending van NPO1 op 7 december.
De pensioenadvocaat en tevens hoogleraar Pensioenrecht aan de Vrije Universiteit Erik Lutjens, is het volgens de Stichting Pensioenbehoud terecht oneens met zijn collega. 'Het is geen pensioenpotje en al helemaal niet persoonlijk. We moeten het houden zoals het is: collectief, solidair en goed geregeld.' Het zou ook een mega-operatie zijn volgens Lutjens om het stelsel te veranderen. 'Het is een log stelsel dat goed werkt, en het heeft nu ook al de mogelijkheid om keuzes aan te passen.' En daar zetten wij ons als Stichting Pensioenbehoud ook met volle kracht op in.

Nieuwsbrief van de Stichting Pensioenbehoud van 11 december 2017