De voorstellen voor een nieuw pensioenstelsel houden veel te weinig rekening met wat de burgers willen. Dat is de boodschap van het hoofdstuk over pensioenen in de recente SCP-studie ‘Kwesties voor het kiezen’. Kortom, beleidsmakers missen de juiste visie, aldus Carel Petersen in Pensioen Bestuur en Management van afgelopen week. Hij geeft een paar voorbeelden. ‘Uit onderzoek blijkt dat zekerheid van het pensioen het allerbelangrijkst wordt gevonden. Tevens dat dit voorwaarde is voor herstel van het vertrouwen in het pensioenstelsel. En dat zaken als keuzevrijheid, zeker in de praktijk, veel minder relevant worden gevonden.’

Petersen vervolgt over ‘het punt van de persoonlijke pensioenrekeningen, een prominent aangedragen beleidsoptie door SER en regering. Hoofdmotivatie hiervan is dat er dan meer risicovol belegd kan worden, en aldus de kans op een hogere pensioenuitkering toeneemt. Maar het pensioen wordt dan wel onzekerder. Terwijl uit onderzoek telkens weer blijkt dat men liever een lagere pensioenuitkering heeft met meer zekerheid, dan omgekeerd.’ Dat geldt ook voor de voorgestelde keuzevrijheid en de verdere aftopping, dat gezien de daardoor ontstane complexiteit ook het vertrouwen in ons pensioenstelsel niet zal bevorderen.

Hij vervolgt dat beleidsmakers veel te veel redeneren over het pensioenstelsel vanuit een abstract, theoretisch perspectief. Ze houden veel te weinig rekening met wat ‘de man en vrouw in de straat’ wil, dat is zoals gesteld zekerheid, aldus Petersen.

Onze seculiere rechtsstaat gaat boven religie
Op 14 maart heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie een zeer belangrijk arrest gewezen (zie bijlage). Het arrest stelt vast dat werkgevers binnen de EU, dus ook de overheid als werkgever, in hun bedrijfsvoering de neutraliteit van haar contacten met klanten tot beleid mag verklaren door het verbieden van het zichtbaar dragen van politieke, filosofische of religieuze tekenen door werknemers en/ of elk ritueel dat daaruit voortvloeit. Dat beleid levert geen directe discriminatie op mits toegepast voor alle religies en ook voor iedereen op het werk wordt gehandhaafd. De werkgever heeft de vrijheid om deze interne regel uit te vaardigen gebaseerd op de in het EU Handvest erkende vrijheid van ondernemerschap, ook voor pensioenen.

Daarbij heeft het EU Hof bepaald dat het begrip godsdienst aldus moet worden uitgelegd dat het zowel betrekking heeft op het feit een geloofsovertuiging te hebben als op de vrijheid van personen om deze in het openbaar te belijden. De vraag ging daarbij of het verbod voor het dragen van een islamitische hoofddoek op het werk in strijd zou zijn met de EU richtlijn inzake gelijke behandeling in arbeid en beroep. Het EU Hof concludeerde ‘Bijgevolg creëert een dergelijke interne regel geen verschil in behandeling dat rechtstreeks is gebaseerd op godsdienst of overtuiging, in de zin van de richtlijn.’ Indirecte discriminatie kan objectief worden gerechtvaardigd door een legitiem doel, (..) mits de middelen passend en noodzakelijk zijn.

Nieuwsbrief van de Stichting Pensioenbehoud van 20 maart 2017