De dubbele agenda van het kabinet: nationalisatie van pensioenen (12 dec. 2016)
Nieuwsbrief van de Stichting Pensioenbehoud van 12 december 2016
Het huidige kabinet wil geen wetsvoorstel voor de aanpassing van ons pensioenstelsel uitbrengen. We kunnen constateren dat de PvdA bewindslieden van kabinet Rutte 1 en 2, gedoogd door de VVD en samen met de Tweede Kamer, een pensioenstelselravage hebben aangericht. Dat komt door marktwaardering van de verplichtingen, maar voor pensioenverplichtingen bestaat géén markt of handelsplatform. Maar ook door invoering en latere wijziging van het Financieel Toetsingskader (FTK) die onterecht de waardering van de verplichtingen rente-afhankelijk maakte (zie bijlage). Deze rekenregels voor pensioenfondsen had stabiliteit moeten brengen, maar het tegendeel is gebleken. Nu schuift dit kabinet de hete (pensioen-) aardappel op het bord van de Sociaal Economische Raad (SER). Dit had het kabinet vanaf het begin moeten doen, omdat pensioen een arbeidsvoorwaarde is. Arbeidsvoorwaarden horen bij de SER thuis en niet bij de overheid als werkgever én wetgever. Nu hebben wij individuele pensioenpotjes, al ontkent de politiek dat.
Dubbele agenda van kabinet
Pensioenen worden voor meer dan 90% door pensioenfondsen uitgevoerd als collectieve (vanwege de risicodeling) uitkeringsovereenkomst meestal door bedrijfs(tak)pensioenfondsen. De pensioentoezegging valt daarbij onder het individuele vermogensrecht, aldus de Hoge Raad in 2012. Je weet wat dan je krijgt. Pensioenverzekeraars sluiten alleen dure individuele premieregelingen en individuele kapitaalcontracten af. Volgens de wet is een toegezegd pensioen echter gebaseerd op de uitkeringsovereenkomst, maar tegenwoordig is dit pensioencontract boekhoudkundig wel een collectieve beschikbare premieregeling, ook wel CDC genoemd (Collective Defined Contribution). Dat is belangrijk, want de werkgever hoeft dan niet bij te storten bij tekorten in het fonds. Vaak staat de premie voor langere tijd vast. De deelnemers en gepensioneerden lopen daardoor wel de risico’s van het beleggen, de rente en een langer leven. Maar als laatste redmiddel bij problemen in een fonds is het verlagen (korten) van het pensioen mogelijk. Daarom is het verplicht gebruik van de risicovrije rente onzin al liggen de premies veel lager dan bij verzekeraars.
De pensioenverzekeraars zijn door het monetaire beleid van de ECB met de lage rente in de problemen gekomen met hun garantiecontracten die niet mogen worden verlaagd. Verzekeraars lijden met hun financiële producten al verliezen op schadeverzekeringen, levenpolissen worden bijna niet meer verkocht en alleen zorgpolissen leveren hen nog geld op sinds het opheffen van ziekenfondsen door VVD’er Hoogervorst. Om verzekeraars bij een volgende crisis niet te hoeven helpen, heeft het kabinet bedacht om de huidige sociale regeling die pensioenfondsen beschermt tegen concurrentie, af te breken en over te dragen aan verzekeraars. Volgens oud neo-liberaal standpunt van “marktwerking regelt alles en ieder voor zich” betekent dat hiermee de vakbonden buitenspel worden gezet. Maar in het sociale krachtenveld vormt de vakbeweging wel de natuurlijke tegenkracht van de werkgevers en die tegenkracht zou dan helaas verdwijnen. Want er speelt ook een groot publiek belang bij handhaving van dit evenwicht: voorkoming van armoede op de oude dag, sociale cohesie en macro-economische stabiliteit in ons land.
Verzekeraars zien hun kans schoon
In een interview met de titel Iedereen die werkt moet de geneugten van de tweede pijler hebben in het blad PensioenAdvies van november 2016 spreken Gerard Riemen, directeur van de Pensioenfederatie en Harold Herbert, directeur van het Verbond van Verzekeraars met elkaar. Herbert stelt dan onomwonden:
“En het Verbond van Verzekeraars? Herbert:
“Wat het Verbond
betreft: eerst kijken welke regeling sociale partners willen afspreken.
Daarna pas kijken wie kan en wil uitvoeren en daar de beste
in zal zijn. Dat is wat ons betreft gewoon een wedstrijd die mededinging
heet en bij normaal zakelijk verkeer hoort.”
Uit deze uitspraak blijkt duidelijk dat de pensioenverzekeraars willen kunnen gaan concurreren met pensioenfondsen. Dat zou het einde betekenen van de huidige beschermde sociale regeling (o.a. geen concurrentie, geen winstbelasting e.d.) en een overgang naar veel duurdere individuele producten. Maar zoals de internationaal erkende pensioendeskundige Anton van Nunen schrijft in mei 2015: Pension funds should be clearly distinguished from insurance companies because their objective is to manage risks, rather than hedge them (zie bijlage). Hij waarschuwt in zijn lezenswaardige artikel voor het spookbeeld van nationalisatie van de pensioensector. Dat moet worden voorkomen. De Stichting Pensioenbehoud zet zich volledig in om de (aangepaste) uitkeringsovereenkomst te behouden. U ook? Laat de politiek dat weten.
Voor meer informatie zie de links:
- http://www.pensioenleugen.nl/nieuwsberichten/klijnsma-is-haar-tong-kwijt.aspx
- http://www.loonvoorlater.nl/nieuwsberichten/scherpe-kritiek-op%C2%A0stilzwijgen-van-klijnsma.aspx
- http://www.loonvoorlater.nl/nieuwsberichten/dnb-lonen-kunnen-omhoog.aspx