In het artikel Liborgate schaadt ook de pensioenfondsen in het Financieel Dagblad van 13 augustus schrijft Rik Albrecht als lid van de commissie beroepsethiek van het Chartered Financial Analyst (CFA) Institute dat het manipuleren van de interbancaire rente (LIBOR)waarop ook de renteswaps van pensioenfondsen zijn gebaseerd  “een flagrante schending van de ethische code en gedragsregels van het CFA Institute is.” Ook bij de Rabobank wordt hiernaar onderzoek gedaan. Maar zou zo’n  manipulatie door banken niet ook een strafrechtelijke overtreding moeten zijn? Een scheiding in nutsbanken en zakenbanken blijft de voorkeur verdienen.

Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) bejubelt de oplossing van de financiële crisis in IJsland. Na het failliet gaan van de drie grootste banken van IJsland zijn strenge bezuinigingen doorgevoerd  en leningen van het IMF ontvangen. Weer waren de banken de oorzaak van economische ellende. Daarbij heeft de regering de verliezen laten neerdalen bij de aandeel- en obligatiehouders van de getroffen banken in plaats van bij de belastingbetaler, aldus de Telegraaf van 14 augustus. Zo kon de sociale zekerheid in stand blijven, mede door een groei van de economie met 2,4%. De devaluatie van de  IJslandse kroon met 80% heeft daarbij geholpen. Maar dat kan Griekenland met zijn euro niet.

Wat betekent deze monetaire economie voor ons?
De reële economie betreft het verhandelen van goederen en diensten. Banken maken ook deel uit van de monetaire economie. De Europese Centrale Bank (ECB) maakt daar deel van uit evenals de nationale centrale banken. Landen lenen geld door uitgifte van staatsleningen en de ECB koopt die leningen van economisch zwakke euro-landen met teveel schulden soms weer op. De ECB kan geld bijdrukken en in de economie pompen tegen een heel lage rente. Dat heeft weer zijn invloed op de rekenrente die pensioenfondsen moeten gebruiken en die daardoor heel laag is. Maar risicovrije rente bestaat helemaal niet zoals betoogd in de voorgaande nieuwsbrief. Dus de banken bepalen wat er gebeurt in onze economie? Inderdaad, het zijn de financiële markten. Overheden proberen van alles om de economie te sturen, maar de financiële markten maken uit welk (euro-) land vertrouwd wordt, zie onderstaande tabel. En welke bijbehorende rente voor schulden moet worden betaald.