In de vorige nieuwsbrief werd het wetsvoorstel over een verzwaard Financieel Toetsingskader (FTK) een ramp genoemd. Helaas is dat rampzalige wetsvoorstel de afgelopen week door de Tweede Kamer aangenomen ondanks onze inspanningen om het wetsvoorstel gewijzigd te krijgen. De pensioenwoordvoerders van alle politieke partijen in de Tweede Kamer hebben het Tussenrapport naar de nadelige gevolgen van het huidige FTK (bijlage 1) ontvangen dat op ons initiatief is opgesteld door een groep pensioendeskundigen van de ouderenorganisaties. Dit rapport laat de nadelige effecten tussen generaties zien van het huidige FTK (vooral voor ouderen) en tevens dat de situatie voor de gepensioneerden door het wetsvoorstel nog nadeliger uitpakt. Dit rapportis door een politieke partij naar voren gebracht tijdens het wetgevingsoverleg van de commissie SZW met staatssecretaris SZW Klijnsma op 13 oktober (bijlage 2, pag. 57 en 59). Maar het rapport heeft helaas geen steun ontvangen van de andere politieke partijen en al helemaal niet van de staatssecretaris.

Toetsing voorstel met Europees recht

Ook werd in datzelfde wetgevingsoverleg op 13 oktober door het CDA vragen gesteld over de toetsing van het wetsvoorstel FTK aan het Europees recht (bijlage 2, pag. 89 en 105). Dat is van belang omdat een herziening van de herstelproblematiek is te beschouwen als een ‘regulering van eigendom’ en dat kan een mogelijke strijd opleveren met Europees recht. Want het ‘invaren’ van bestaande pensioenrechten in een nieuwe wettelijke regeling is slechts onder strenge criteria toegestaan. Staatssecretaris Klijnsma beloofde dit punt de volgende dag toe te lichten in een brief. In deze brief van 14 oktober lichtte zij deze Europeesrechtelijke aspecten van het wetsvoorstel toe (bijlage 3, onder punt 4). Doch ook in deze brief werd alleen gesproken over het toetsen van het wetsvoorstel aan het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens (EVRM). Dat verdrag betreft echter internationaal verdragsrecht en is géén recht van de Europese Unie.

In een email aan alle pensioenwoordvoerders van de Tweede Kamer is dezelfde dag door de Stichting Pensioenbehoud erop gewezen dat het wetsvoorstel óók aan het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie had moeten worden getoetst (bijlage 4). Juist artikel 17 van het Handvest over ‘Het recht op eigendom’ en dat zijn ook pensioenrechten, had wel eens tot een andere conclusie kunnen leiden dan de toetsing aan het EVRM.

Doch onze email over de toetsing aan het recht van de Europese Unie heeft bij de plenaire behandeling in de Tweede Kamer van het wetsontwerp op 15 oktober gezien het verslag helaas geen effect gehad, al hadden verschillende partijen daar vragen over gesteld (bijlage 5, pag. 7 en 25). Maar staatssecretaris Klijnsma heeft deze belangrijke vraag niet beantwoord en erom heen gepraat. Dus zal die toetsing zeer vermoedelijk wel niet hebben plaatsgevonden. De vraag of het recht op eigendom is geschonden met dit wetsvoorstel kan aan de Nederlandse rechter worden voorgelegd, die het recht van de Europese Unie dient toe te passen bij zijn beoordeling van de wetsuitvoering door pensioenfondsen.
We zullen het Tussenrapport en het Handvest bij de komende behandeling van het wetsvoorstel onder de aandacht brengen van de Eerste Kamer en deze politici hopelijk overtuigen om het wetsvoorstel pas na wijzigingen aan te nemen.

Demonstratie voor Tweede Kamer
Ook de ouderenorganisaties KNVG, NVOG en CSO evenals de FNV hebben hun afkeuring laten blijken over dit wetsvoorstel voor een aangepast FTK. Er was op 13 oktober ook een demonstratie op het Plein voor de Tweede Kamer, waaraan ook de Stichting Pensioenbehoud deelnam (zie foto hieronder) en waar Jaap van der Spek sprak als voorzitter van de NVOG.

De FNV heeft afgelopen vrijdag haar visie over een aangepast pensioenstelsel en het bijhorende FTK gepubliceerd (bekijk hier de link). De volgende hoofdpunten van de visie van FNV staan in de nota ‘Samen delen, een sterke keuze’ voor het toekomstig pensioenstelsel. De leden willen de volgende punten realiseren: het in stand houden van het collectieve stelsel op uitkeringsbasis, een basispensioen voor zzp’ers, geen pensioenpremie naar hypotheekaflossing en héél voorzichtig gaan nadenken over een alternatief voor de doorsneepremie. Ook wil de FNV de AOW geleidelijk versterken om een goed evenwicht tussen AOW en aanvullend pensioen te behouden. Het aandeel van de AOW dreigt namelijk een steeds kleiner deel te worden in het totale pensioen en daarmee loopt Nederland internationaal uit de pas. Het stuk is de uitkomst van een ‘breed discussietraject’ in de eigen gelederen, aldus FNV, waar zeker 5000 mensen aan deelgenomen hebben. Het ging om een initiatief van het ledenparlement. Volgens het FD van 17 oktober heeft FNV-voorzitter Ton Heerts gezegd dat het nieuwe ftk ‘weliswaar door de Tweede Kamer is, maar nog niet door de Eerste. En anders is er altijd nog een nieuw kabinet.’ Duidelijke taal van de FNV voorman, het wetsvoorstel moet nog worden gewijzigd.

Gevolgen nieuw FTK
In het verslag van de plenaire vergadering van de Tweede Kamer (bijlage 5, pag. 7 en 32) is te lezen dat door de nieuwe FTK regels de dekkingsgraad alleen al gemiddeld 5% daalt en 3% door de generatieverdeling. Dat staat nog los van de invoering van een nieuwe UFR (rekenrente voor verplichtingen). Over de effecten daarvan waren de meningen verdeeld in de Tweede Kamer. En dat terwijl de media berichten dat het afgelopen kwartaal de dalende rente drie grote fondsen weer onder water duwt (ABP 103,1%, PMT 102,8% en PME 102,6%) en dat ABP en PFZW de pensioenen zeker 10 jaar niet kunnen verhogen. Een ramp voor deelnemers en gepensioneerden, maar ook slecht voor onze economie. Onze hoop voor wijzigingen is gericht op de Eerste Kamer.

Nieuwsbrief van de Stichting Pensioenbehoud van 20 oktober 2014.