Als voorzitter van de werkgeversorganisatie VNO-NCW wenst Bernard Wientjes voor de ondernemers in 2014 een politiek stabiel klimaat zonder politieke crisis met veel rust op sociaal gebied. Dus nu geen ingewikkelde nieuwe regelingen meer die nieuwe onzekerheid brengen over pensioenen of de huizenmarkt, aldus Wientjes in De Telegraaf van 11 januari. Wat nu nodig is, is vooral rust, stabiliteit en lastenverlichting, ook om de schokken van de afgelopen jaren te verwerken.

Het belangrijkste dat volgens Wientjes de komende tijd in Den Haag bereikt moet worden, is overeenstemming over een nieuw pensioencontract. “Onder het huidige systeem moet een pensioenfonds zich kunstmatig arm rekenen, door de laagst mogelijke rente te gebruiken, terwijl het werkelijke rendement veel hoger ligt. Het ABP heeft daarom vorig jaar verplicht met een half procent moeten korten, wat waarschijnlijk meer aan administratie kostte, dan het opleverde. Intussen heeft dat honderdduizenden schrik aangejaagd over hun inkomen.”

De belofte van 97,5% zekerheid over de pensioenen in het huidige stelsel, is bovendien niet houdbaar. Dat blijkt volgens Wientjes wel uit de twee pensioencrises die sinds 2000 plaats vonden. “We moeten eerlijk zijn en mensen duidelijk maken dat het pensioen ook lager kan uitvallen. Je moet uiteraard heel voorzichtig beleggen, maar je moet wel duidelijk maken dat garanties niet bestaan. Ik heb samen met Ton Heerts aangegeven dat er eerst duidelijkheid over het nieuwe pensioencontract moet komen, voordat premies kunnen worden verlaagd. Anders moeten we de premies misschien straks toch weer verhogen.” Dat geeft hoop.

Voortgang voorstel voor aangepast pensioencontract

Die duidelijkheid duurt nog wel even gezien de brief van staatssecretaris Klijnsma aan de Tweede Kamer van 17 januari. Haar voorstel voor een aangepast financieel toetsingskader (ftk) zal niet voor 31 januari bij de Tweede Kamer liggen. Want zij wilde eerst de verlaging van de pensioenopbouw geaccepteerd krijgen in de Eerste Kamer. Dat is gelukt met de hulp van de drie meewerkende oppositiepartijen D66, CU en SGP. Niet alleen deze rekenregels voor de dekkingsgraad worden aangepast, maar ook voor de rendementsparameters. De Raad van State moet ook nog advies uitbrengen, dus dat wordt wel eind maart of april. En dan komt er ook nog een voorstel voor het aangepaste pensioencontract, de zogenaamde tussenvariant. Daarover zal ook nog een consultatieronde worden gehouden, echte salami tactiek. Maar wat zal dat voorstel van het kabinet inhouden?

Over dat nieuwe pensioncontract heeft Martin van Rooijen, voorzitter van de Koepel van Nederlandse Verenigingen van Gepensioneerden (KNVG) behartenswaardige woorden geschreven in het FD van 9 januari. We moeten in 2014 anders omgaan met het pensioendossier. “Zekerheden bestaan niet meer in de financiële wereld. Reken daar dan ook niet mee”, aldus van Rooijen. “Verplichtingen worden systematisch overschat met als gevolg onderschatting van de dekkingsgraad.” Dat komt volgens hem door systeemfouten in het huidige stelsel, die niet kunnen worden weggenomen zonder een verandering van opvatting over risico. Die systeemfouten hebben betrekking op drie factoren. “De eerste is de keuze van een risicovrije dagrente die gebruikt wordt voor het berekenen van de verplichtingen. Een tweede systeemfout is dat naast deze conservatieve waardering van een pensioenfonds er ook grote buffers moeten worden aangehouden. Een derde systeemfout is het feit dat de rekenrente niet uniform is.“ Daarom pleit Van Rooijen ervoor dat de besluitvorming over het aanvullend pensioen weer terug moet naar de plaats waar zij thuis hoort: de sociale partners met de gepensioneerden. Wij zijn zeer benieuwd naar deze eigen voorstellen van sociale partners en gepensioneerden.

Nieuwsbrief van de Stichting Pensioenbehoud van 20 januari 2014.