Onze regering denkt niet consequent nu de onrechtvaardigheid van het korten van veel pensioenen is aangekondigd na jaren van geen indexatie voor velen. De ouderen hebben voor de huidige welvaart gezorgd door spaarzaam te zijn geweest en door hard resp. lang te werken, waarvan de jongeren nu profiteren. Maar wie op de pof heeft geleefd en teveel schulden heeft gemaakt, wordt wel geholpen zoals Griekenland, banken en verzekeraars als het economisch tegenzit. Er is veel pensioenvermogen in Nederland en daar komt bijna ieder jaar weer meer bij. Er komt ook gemiddeld circa een vijfde meer geld binnen dan er nu wordt uitgekeerd, alleen worden de toekomstige rendementen (rekenrente) veel te laag ingeschat met 2,4% door de toezichthouder DNB in opdracht van minister Kamp.

Bij het fonds PME (grootmetaal) betekende dat bijvoorbeeld 20% hogere pensioenverplichtingen vergeleken met vorig jaar. We hadden 50 jaar lang een vaste rekenrente van 4% en de jaarlijkse rendementen lagen in die periode daar gemiddeld flink boven. De PVV van Geert Wilders pleit in de Volkskrant dan ook voor terugkeer naar de vaste rekenrente van 4% zolang de eurocrisis duurt (zie bijlage ). Ook de bestuursvoorzitter van de Delta Lloyd Groep Niek Hoek bepleit in de nieuwsbrief Eufin van 17 januari voor een meer realistische rentevoet om het aangetaste vertrouwen in de financiële sector terug te krijgen. De econoom Prof. Dr. Eduard Bomhoff verklaarde zich zondag op TV eveneens tegen het korten van pensioenen vanwege de onrealistische rekenrente en de negatieve gevolgen voor de economie.

Is de rekenrente het enige probleem?

Ook de Pensioen Federatie vind de huidige berekeningsmethode van de rekenrente onredelijk evenals de meeste vakbonden, het VNO-NCW, de nieuwe voorzitter van het ABP Henk Brouwer en andere critici. Over de laatste 10 jaar behaalden de pensioenfondsen volgens DNB jaarlijks gemiddeld 4,8% rendement en het pensioenfonds Zorg en Welzijn haalde over de afgelopen 30 jaar zelfs een 8% jaarlijks gemiddeld rendement. Alleen als de Westerse economie structureel zou zijn verslechterd, dan kan daar wellicht niet meer op worden gerekend. Of zoals Gerwin Griffioen in het FD van 18 oktober 2011 stelde: “Het echte rendement komt uit de economie en niet uit beurskoersen”. Het aantal pensioenjaren van een 65-jarige (m/v) is nu 17,8 rep. 20,9 jaar en zal in 2040 stijgen naar 20,4 resp. 23 jaar, aldus het CBS. Voor het fonds PME betekende dat 7% meer verplichtingen. Het langer leven risico geldt in veel mindere mate ook voor gepensioneerden. Daarvoor wordt echter geen premie betaald en dat was ook zo in de afgelopen 50 jaar voor de steeds stijgende levensverwachting van gepensioneerden. Daar zit een financieel probleem, maar we kennen toch solidariteit van jongeren met ouderen net zoals toen die zelf ook eens jong waren? Niet mogelijk? Dan maar minder indexatie of desnoods een weinig korten met een verplicht recht van bijstempelen zodra het weer beter gaat het fonds, aldus het NVOG. Maar de huidige jongeren zullen meer premie moeten betalen of anders een lager pensioen, omdat ze veel ouder worden dan twee en drie generaties terug. De werkgevers moeten daarbij wel blijven delen in het beleggingsrisico van de fondsen met een variabele kostendekkende premie.

Is het pensioenakkoord het middel voor alle pensioenkwalen? Werkgevers, vakbonden en politiek denken van wel. Maar zoals een ingezonden briefschrijver als gepensioneerd actuaris in de NRC van 17 januari het uitdrukt: “Juist door het accepteren van onzekerheid wordt het pensioen zeker gesteld, maar het risico neemt toe naarmate het moment van uitkering verder in de toekomst ligt. Dit is de clou van het pensioenakkoord. Jongeren die vrijwillig aan dit piramidespel meedoen, zijn niet wijs”. Want ook het pensioenstelsel zelf heeft wijzigingen nodig b.v. zoals verplichte kostendekkende premies, een lager opbouwpercentage, een latere en flexibele pensioenleeftijd, een lagere zekerheidsmaatstaf, nabestaandenpensioen wijzigen en dergelijke om de kosten redelijk betaalbaar te houden voor een langer leven tijdens het pensioen.

Deze nieuwsbrief van de Stichting Pensioenbehoud is gepubliceerd op 23 januari 2012.