De afgelopen week was het niet alleen Europa in rep en roer over de euro, maar ook in pensioenland liepen de emoties in de diverse overleggremia hoog op.

Minister Kamp moest nog snel allerlei toezeggingen aan de sociale partners doen om de twijfelaars binnen de vakbeweging over te halen ja te zeggen tegen het pensioenakkoord na de 16-urige besluitloze vergadering van de Federatieraad van de FNV. En daarna aan de PvdA tijdens schorsingen van een debat in de Tweede Kamer om een meerderheid te krijgen over voornamelijk het AOW-deel van onze pensioenen zoals omschreven in zijn brief aan de Tweede Kamer van 14 september 2011 (zie bijlage ). Het ging hierbij  voornamelijk over het vervroegd stoppen met werken voor de laagste inkomens. De Tweede Kamer heeft uiteindelijk ingestemd met dit voorstel van minister Kamp. Nu nog de Federatieraad van de FNV op maandag 19 september a.s. gezien de mening van FNV Bouw.

Ook is er één alinea van deze brief van 14 september j.l. gewijd aan ‘Risicodeling’. Dat is een eufemistisch woord voor premiestabilisatie. Dat wil zeggen dat “bij de in de afgelopen jaren bereikte premieruimte (de hoogte daarvan wordt niet vermeld, maar eerder is 20% genoemd) de pensioenambities voortaan passend zijn en exogene ontwikkelingen ter zake van levensverwachting en financiële markten worden opgevangen”. Levensverwachting valt te billijken, maar financiële markten is niet redelijk door het beleggingsrisico bij de deelnemer te leggen. Dat betekent ook dat een tijdelijke wijziging van de hoogte van de pensioenpremie (omhoog of omlaag) in het CAO-overleg van die onderneming of bedrijfstak wordt afgesproken binnen de komende  wettelijke regels. Premiewijziging is dus géén automatisme binnen de pensioenregeling meer die nu wordt bepaald door de besturen van de pensioenfondsen. De “Nadere verklaring Stichting van de Arbeid’ van 15 september j.l. (zie bijlage ) laat er geen misverstand over bestaan: werkgevers lopen geen risico meer en o.a. daarom noemde de FNV Bondgenoten het nieuwe pensioencontract een ‘casinopensioen’.

Daarnaast wordt in deze brief van 14 september j.l. gesproken over de ‘intergenerationele verdeling’ om schokken en onzekerheden over de generaties te verdelen. Als bijlage bij deze brief heeft de Tweede Kamer dan ook de toelichting ‘Waarborgen voor een “generatieproof” nieuw pensioencontract’ ontvangen (zie bijlage ). Ook daarin wordt gesproken over het onderzoek naar de mogelijkheden om de bestaande pensioenrechten onder te brengen in het nieuwe pensioencontract. In de brief van 14 september j.l. wordt daarover medegedeeld dat minister Kamp twee onderzoeken naar deze mogelijkheid laat doen en wel collectief op het niveau van het pensioenfonds en op individueel niveau. Voor de begeleidingscommissie zijn de bekende hoogleraren Goudswaard, Frijns en Lawson zijn als externe deskundigen ingeschakeld. Ook de Stichting Pensioenbehoud zal binnenkort worden geraadpleegd over haar voorstel voor een gewijzigd pensioenstelsel (voor tekst voorstel zie website).

Gezien sommige tekstuele reacties op het artikel ‘Pensioenakkoord 2011 maakt prijsindexatie van pensioenen onmogelijk’ is aan de auteur Arnaud Bosch gevraagd dit stuk aan te passen en dat heeft hij gedaan op 10 september j.l. (zie bijlage ). Hierin wordt de verontrustende conclusie getrokken dat de standaard 20% pensioenpremie te laag is voor indexatie in de toekomst. De STAR stelt echter “Dat de premie is kostendekkend, dwz inclusief dekking voor vorming van buffers voor indexatie en eventueel de financiering van een extra egalisatiereserve om de schokbestendigheid (..) te waarborgen”.

Wij zullen de politiek en het ministerie van SZW op deze tegenstrijdigheid wijzen.